Dempers: de theorie

Ik heb gisteren geleerd dat wat de demping betreft eigenlijk 2 soorten dempers bestaan: de reflectie- en de absorbtiedempers. Er wordt ook een combinatie van de twee gebruikt, maar wat is het verschil?
Standaard uitlaten van de oude motoren bestaan uit:
- bochten
- einddemper
Standaard uitlaten zijn nauwer dan sportuitlaten. Dat werkt geluiddempend maar geeft ook grote tegendruk. Een sportuitlaat is ruimer, geeft minder tegendruk waardoor je dus meer koppel en vermogen hebt. Een demper dempt het geluid dat uit de uitlaat komt. De demper zorgt echter ook voor het geleiden van alle uitlaatgassen.

Reflectiedempers:
De binnenkant van een reflectiedemper bestaat uit tussenschotten die de geluidsgolven tegen elkaar laten wegvallen. Bij deze dempers is het belangrijk dat de buitenkant goed geisoleerd is door meerdere lagen te gebruiken of door een extra isolatielaag in de wand. Het haalt vooral de diepe tonen weg.

Absorbtiedempers:
De binnenkant van een absorbtiedemper bestaat uit een geperforeerde pijp met daaromheen geluiddempend materiaal, zoals staalwol. Het absorbeert met name de hoge klanken wat resulteert in een diepe, 'sportieve' toon. Naarmate de demper ouder wordt verbrandt er steeds meer staalwol waardoor de demping ook minder wordt. (Volgens mijn vriendin verloor ik gisteren op de heenweg ook wat brandende staalwol uit een van mijn uitlaten...)

Als er dempers op maat gemaakt worden wordt meestal het systeem van de absorbtiedempers gebruikt met RVS als materiaal. Ik heb hier gisteren ook een mooi voorbeeld van gezien. Echter, het maken van deze dempers kost veel manuren, dit verklaart waarom ze zo duur zijn. Het ligt niet alleen aan de staalprijs. Deze dempers worden dan ook iets 'luidruchtiger'. Op de foto hieronder zijn de geperforeerde binnenstukjes en de hulzen goed te zien:



Op het internet zijn er zo goed als geen foto's te vinden van de binnenkant van reflectie motor dempers. Hieronder de enige wat ik heb kunnen vinden, van een aftermarket demper voor een eind jaren '70 model 4-in-1 Kawasaki. Deze demper lijkt uiterlijk aardig op de originele Honda:



Hieronder een geopende demper van een Yamaha Bulldog (links). Het is veel robuuster en de verschillende onderdelen waardoor de gassen en geluid geperst worden zijn beter zichtbaar. Deze lijkt ook heel erg op de demper van een auto (rechts):



"The exhaust gases and the sound waves enter through the center tube. They bounce off the back wall of the muffler and are reflected through a hole into the main body of the muffler. They pass through a set of holes into another chamber, where they turn and go out the last pipe and leave the muffler. A chamber called a resonator is connected to the first chamber by a hole. The resonator contains a specific volume of air and has a specific length that is calculated to produce a wave that cancels out a certain frequency of sound. The resonator is designed to work best in the frequency range where the engine makes the most noise."

Mijn voorkeur gaat nog steeds uit naar verchroomde einddempers met een iets subtieler geluid. Helaas worden deze niet meer gemaakt voor mijn CB en de originelen die nog verkrijgbaar zijn zijn meestal onherstelbaar beschadigd. Om de levensverwachting van de nieuwe dempers te vergroten ga ik mijn motor voor de koude wintermaanden in een verwarmde ruimte binnenzetten. Een andere optie zou zijn om de uitlaten er af te halen en op te hangen waardoor er geen vocht in kan blijven staan. Dit voorkomt dat de dempers van binnenuit wegrotten.